W warunkach gorszej przyczepności, auta z napędem na cztery koła wykazują dużo wyższe parametry trakcyjne od aut z napędem na jedną oś. Wynika to z rozkładu momentu obrotowego na większą powierzchnię styku z ulicą, niż w wypadku pojazdów z napędem na jedną oś. Zwłaszcza zimą, auta z napędem na obie osie mają przewagę nad zwykłymi pojazdami, pozwalając kierowcom wyjeżdżać z zasp i wjeżdżać tam, gdzie standardowe pojazdy nie wjadą. Czy napędy 4×4, 4WD i AWD to to samo? Przekonajmy się!

Napęd 4X4

Napęd 4×4 to rodzaj napędu, który polega na ręcznym wyborze tego czy chcemy mieć włączony napęd na jedną, czy na dwie osie. W tym układzie, zazwyczaj podstawową osią napędową jest oś tylna, z ręcznie dołączaną osią przednią. Łatwo jest rozpoznać ten rodzaj napędu będąc wewnątrz pojazdu. Możemy w środku znaleźć dodatkowy przycisk, pokrętło lub drążek, za pomocą którego możemy wybrać czy chcemy mieć napęd na jedną oś, czy też na dwie. Za pomocą tego urządzenia, można także zazwyczaj wybrać czy chcemy mieć zablokowany dyferencjał (co jest przydatne w przeprawianiu się przez teren). Zablokowanie dyferencjału zazwyczaj wymaga od kierowcy przemieszczania się z bardzo zredukowaną prędkością, ponieważ większe prędkości mogą uszkodzić główny dyferencjał.

W każdym napędzie 4X4, zalecanym ustawieniem do podróży po drogach asfaltowych jest napęd na jedną oś. W takim ustawieniu auto osiąga pełnię swoich możliwości podczas podróży ulicami. Warto zapamiętać, że w 4X4 moment obrotowy z silnika jest przekazywany w 100% na tylną oś, a po włączeniu centralnego dyferencjału moment ten przenoszony jest po 50% na przednią i tylną oś. Ten rodzaj napędu stosowany jest zazwyczaj w pojazdach terenowych, SUVach i pickupach o predyspozycjach do jazdy w terenie.

Napęd AWD

Napęd AWD oznacza All Wheel Drive, czyli Napęd na wszystkie koła. W tym rodzaju napędu, moment obrotowy jest przenoszony cały czas na wszystkie koła, jednak stosunek mocy przenoszonej na przednią i tylną oś jest zmienny. Oznacza to, że centralny dyferencjał sam decyduje o rozłożeniu momentu obrotowego między przednią i tylną osią. W AWD kierowca nie ma żadnego wpływu na ilość osi zasilanych momentem, całość odpowiedzialności przejmuje specjalistyczny układ sprzęgła. AWD posiada wiele rodzajów przeniesienia napędu, a wszystkie różnią się właśnie tym układem sprzęgła. Możemy wyróżnić:

  • Sprzęgło wiskotyczne – popularna “wiskoza”, jest to sprzęgło składające się z wielopłytkowego sprzęgła wypełnionego gęstym olejem silikonowym. Ten rodzaj sprzęgła przekazuje moment tylko gdy jest duża różnica w prędkościach obrotowych kół pomiędzy osią tylną i przednią.
  • Sprzęgło elektromechaniczne – w tym rozwiązaniu elektroniczne czujniki decydują o tym czy sprzęgło się zaciśnie, a także z jaką siłą. Takie rozwiązanie pozwala na przeniesienie momentu pomiędzy osiami do poziomu 50-50. Docisk sprzęgła jest wytwarzany za pomocą silnika elektrycznego.
  • Sprzęgło elektromagnetyczne – bliźniacze rozwiązanie do układu elektromechanicznego. W tym rodzaju napędu, docisk sprzęgła jest generowany za pomocą silnego elektromagnesu.
  • Haldex – Jest to bardzo rozbudowane sprzęgło wiskotyczne z dodatkowym układem hydraulicznym, dzięki czemu haldex jest w stanie przenieść do 90% momentu obrotowego. Hydraulika samodzielnie przekazuje moment na oś, która ma więcej przyczepności.
  • Torsen – to rozwiązanie oparte jest na przekładni wyposażonej w ślimakowe koła zębate. Dzięki temu rozwiązaniu, podział mocy w czasie regularnej jazdy wynosi 50/50. W momencie poślizgu, mechanizm przenosi do 90% na jedną z osi. Rozwiązanie to charakteryzuje się wysoką bezawaryjnością. Stosowane jest w Audi i Subaru.

Napęd 4WD

Napęd 4WD to nic innego jak 4X4, z tym zastrzeżeniem, że w 4×4 najczęściej mamy mechaniczną dźwignię do zmiany ustawień dyferencjału, a w 4WD dyferencjał jest obsługiwany za pomocą elektroniki.

Jaki układ jest najlepszy?

Najlepszy układ to ten, który jest najmniej awaryjny. Jeżeli posiadamy auto z napędem na cztery koła, i coś się zacznie w nim psuć, to niestety trzeba przygotować się na koszty ewentualnych napraw. Warto wtedy udać się do profesjonalnego warsztatu samochodowego, który dokona trafnej diagnozy oraz przeprowadzi naprawę.