Katalizator jest niezbędnym elementem układu spalinowego, który jest obowiązkowym elementem wyposażenia wszystkich samochodów sprzedawanych w Polsce po roku 1995. Jest to części układu wydechowego którego głównym zadaniem jest oczyszczanie spalin silnikowych z substancji toksycznych. Prawidłowa nazwa tego elementu to reaktor katalityczny. Katalizator oczyszcza spaliny za pomocą metali szlachetnych.
Po co istnieje katalizator?
Głównym celem istnienia katalizatorów jest ochrona środowiska. Samochody spalinowe emitują dużo substancji toksycznych do środowiska takich jak węglowodory i tlenki azotu. Aby zmniejszyć ilość tych substancji, producenci aut zaczęli wyposażać swoje pojazdy w reaktory katalityczne. Oczyszczanie spalin nie jest łatwym zadaniem, dlatego katalizatory są wyposażone w pochłaniacze z dodatkami metali szlachetnych, które pod wpływem temperatury rozbijają szkodliwe substancje na inne, nieszkodliwe. Aby katalizator działał poprawnie, układ musi być wyposażony w sondę lambda, która dba o właściwe spalanie mieszanki paliwowo powietrznej. Dzięki jej obecności, katalizator spełnia swoje funkcje.
Rodzaje katalizatorów
Silniki benzynowe są wyposażone w katalizatory trójfunkcyjne typu TWC których głównym zadaniem jest utlenianie węglowodorów do postaci wody oraz utlenianie tlenku węgla do postaci dwutlenku węgla. Katalizatory tego typu zmniejszają także ilość tlenków azotu w spalinach. Natomiast w silnikach diesla stosuje się reaktory katalityczne utleniające, których głównym zadaniem jest utlenianie węglowodorów i tlenków węgla. Silniki wysokoprężne, z racji swojej charakterystyki i bardzo ubogiej mieszanki paliwowej, muszą być wyposażone w dodatkowe filtry tlenków azotu, takie jak chociażby filtr DPF czy FAP. Zwykłe katalizatory trójfunkcyjne nie są w stanie oczyścić spalin dieslowskich, dlatego wymienione wcześniej filtry są potrzebne.
Czy można wyciąć katalizator?
Z technicznego punktu widzenia – tak. W starszych samochodach wycięcie katalizatora może skutkować zwiększeniem mocy i momentu obrotowego. W nowszych samochodach, w których są sondy lambda, wycięcie katalizatora musi nastąpić razem z usunięciem sond, co może nastręczać pewnych trudności, tym bardziej że samo fizyczne usunięcie to nie wszystko. Elektronik musi jeszcze zamaskować usunięcie sond lambda w oprogramowaniu silnika, co również będzie kosztować. Im nowsze auto, tym więcej zabezpieczeń elektronicznych będzie posiadać, i tym trudniej będzie nam pozbyć się katalizatora.
Czy pozbycie się katalizatora dla kilku koni mechanicznych ma sens? Zazwyczaj nie, tym bardziej że auta bez katalizatorów palą więcej paliwa. Ponadto, usunięcie katalizatora jest niezgodne z Polskim prawem które mówi, że każdy pojazd fabrycznie wyposażony w katalizator musi takowy posiadać. Auto z wyciętym katalizatorem nie powinno przejść okresowych badań technicznych na okręgowej stacji kontroli pojazdów. Dowód rejestracyjny takiego pojazdu powinien zostać zatrzymany przez diagnostę.
Jak obejść katalizator?
Jeżeli słyszeli Państwo obiegową opinię, że katalizator nie ma nic wspólnego z motorsportem, to usłyszeli Państwo bzdury. Każdy pojazd samochodowy, który w jakikolwiek sposób ma być dopuszczony do ruchu musi posiadać katalizator. Zarówno mały miejski samochodzik, jak i bestia rajdowa. TAK. Pojazdy rajdowe także posiadają katalizatory sportowe. Czy warto więc wycinać katalizator? Naszym zdaniem nie warto, chyba że nasza sztuka uległa uszkodzeniu. W takim wypadku warto katalizator wyciąć, ale tylko po to by wstawić w jego miejsce inny. Jeżeli mamy zacięcie sportowe, możemy kupić uniwersalny katalizator sportowy, który spełni wszelkie normy dotyczące spalin i polepszy parametry naszego pojazdu.